ANKARA-BHA
Gezegenimizin yüzeyinin büyük bir kısmını derin okyanusların oluşturduğu görülmesine rağmen, yeni bir araştırma, bu ekosistemin tabanının ne denli az keşfedildiğini ortaya koydu. Ocean Discovery League, Scripps Okyanografi Enstitüsü ve Boston Üniversitesi’nden araştırmacılar, derin deniz tabanının görsel olarak kaydedilen alanını halka açık veriler üzerinden analiz etti.
67 yıllık derin deniz dalışı kayıtlarına göre, insanoğlu bugüne kadar derin deniz tabanının yalnızca yüzde 0,0006 ila 0,001’lik bir kısmını keşfedebilmiş durumda. Bu oran, yaklaşık 3.823 kilometrekarelik bir alanı kapsıyor; yani bu alan, ABD’nin en küçük eyaletlerinden Rhode Island’dan biraz daha büyük ya da Belçika’nın yaklaşık onda biri kadar bir büyüklüğe eşdeğer.
Çalışmanın baş yazarı ve derin deniz araştırmacısı Katherine Bell ve ekibi, keşfedilen bu küçük alanın sınırlılığını daha iyi kavrayabilmek adına görsel karşılaştırmalar sundu. Örneğin, müthiş bir keşif olan söz konusu alan, ABD’nin doğu kıyısına ya da Avrupa’daki Belçika üzerine yerleştirilmiş olarak sunuluyor.
Araştırmacılar, derin deniz tabanına dair görsel kayıtların son derece sınırlı olduğunu ve mevcut kayıtların yaklaşık yüzde 30’unun 1980 öncesine ait düşük çözünürlüklü siyah-beyaz fotoğraflardan oluştuğunu vurguladı. Araştırma, 200 metreden daha derin dalışlara ait 43.000’den fazla kaydı topladı; özel sektör tarafından gerçekleştirilen petrol ve gaz keşiflerine dair veriler ise bu çalışmaya dahil edilmedi.
Araştırma, 1960’lardan 2010’lara kadar derin deniz dalışlarının sayısının dört kat arttığını ortaya koydu. Ancak zaman içinde keşiflerin daha çok kıyılara ve sığ bölgelere yöneldiği dikkat çekti. 1970’lerde tüm dalışların yaklaşık yüzde 60’ı 2.000 metreden daha derin alanlarda gerçekleştirilirken, bu oran günümüzde yalnızca yüzde 25’e düştü.
Bugün derin okyanusların en çok keşfedildiği ilk beş ülke arasında Amerika Birleşik Devletleri, Japonya, Yeni Zelanda, Fransa ve Almanya yer alıyor.
Ocean Discovery League Başkanı ve kurucusu Katherine Bell, “Derin okyanusa yönelik hızla artan tehditlerle – iklim değişikliği ve olası maden çıkarma gibi – bu kadar büyük bir bölgenin sınırlı keşfi, bilim ve politika açısından büyük bir sorun teşkil ediyor,” diyerek durumu değerlendirdi. Bell, derin okyanusların ekosistemlerinin daha iyi anlaşılması gerektiğini, böylelikle kaynak yönetimi ve koruma konularında bilinçli kararlar almanın mümkün olacağını vurguladı.
Araştırmacılara göre, dünya genelinde 1.000’den fazla keşif platformu kurulsa bile, Dünya’nın tüm deniz tabanını görselleştirmenin yaklaşık 100.000 yıl alacağı tahmin ediliyor.
Science Advances dergisinde yayımlanan bu çalışma, küresel derin okyanusların keşfi ve korunmasına yönelik çabaların kapsamlı bir şekilde yeniden gözden geçirilmesi gerekliliğini ortaya koyuyor.
