Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) blog sayfası Merkezin Güncesi’nde güncel konularla ilgili analizler yayınlanmaya devam ediyor.
Son olarak, TCMB’nin internet sitesinde TCMB çalışanları tarafından hazırlanan “Hanehalkı Enflasyon Beklentileri ve Hizmet Enflasyonu” başlıklı analiz kamuoyuna sunuldu.
Yapılan analizde, son dönemde gözlemlenen hanehalkı enflasyon beklentilerindeki iyileşmenin, dezenflasyon sürecine yalnızca talep yönünden değil, arz yönünden de destek sağlayabileceği ifade edildi.
ENFLASYONLA MÜCADELE ÜZERİNE ANALİZ
Analizde, enflasyonla mücadelede başarının, hanehalkı enflasyon beklentileri ve hizmet enflasyonundaki iyileşme ile doğrudan ilişkili olduğu vurgulandı. Hanehalkı enflasyon beklentilerindeki iyileşmenin piyasa katılımcılarına göre gecikmeli bir şekilde gerçekleştiği, ayrıca hizmet fiyatlarındaki katılık nedeniyle enflasyondaki düşüşün yavaşladığı ifade edildi.
HANEHALKI ENFLASYON BEKLENTİLERİ
Analizde, gerçekleşen enflasyondan hanehalkı enflasyon beklentilerine bir geçişkenlik olabileceği belirtildi. Gıda ve akaryakıt gibi ürünlerdeki fiyat artışlarının hanehalkının enflasyon beklentisini yükseltebileceği, yüksek enflasyon beklentilerinin de gerçekleşen enflasyon üzerinde etkili olduğu kaydedildi. Hanehalkı enflasyon beklentisi, tüketim davranışını etkileyerek mal ve hizmet enflasyonunu talep yönüyle etkileyebilmekte.
Beklenen ve gerçekleşen enflasyon arasındaki ilişki nedeniyle, hanehalkının bazı hizmetleri sunma rolü ile talep ve arz yönlü etkilerin de göz önünde bulundurulması gerektiği ifade edildi. Hanehalkları, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) sepetinde yer alan ev içi hizmetler, kuaförlük ve fotoğrafçılık gibi hizmetleri sunarak bu kalemlerin fiyatlarını etkileyebilmekte. Bu nedenle, hanehalkı enflasyon beklentisi ile gerçekleşen hizmet enflasyonu arasındaki ilişkide arz yönlü faktörler de önemli bir rol oynamakta.
HİZMET ENFLASYONU YÜKSELDİ
Analizde, arz yönlü etkilerin incelenmesi amacıyla hanehalkının sunduğu ev içi hizmetler ve berberlik gibi kalemlerin hizmet kategorisine dahil edildiği belirtilerek, son yıllarda hanehalkı tarafından sunulan hizmetlerde enflasyonun, hem TÜFE endeksine hem de hizmet-TÜFE endeksine oranla daha yüksek olduğu aktarıldı.
“FİYAT ARTIŞINDAKİ AYRIŞMA HANEHALKI ENFLASYON BEKLENTİLERİYLE İLİŞKİLİ”
2020 Ocak-2024 Kasım döneminde hanehalkının sunduğu hizmetlerin fiyat endeksinin genel TÜFE’ye kıyasla yüzde 21, TÜFE-hizmet endeksine kıyasla ise yaklaşık yüzde 11 daha fazla artış gösterdiği belirtildi. Analizde, bu fiyat artışındaki ayrışmanın, hanehalkı enflasyon beklentileri ile sıkı bir ilişkisi olduğu vurgulandı.
Ayrıca, hanehalkının sektörel farklarının yukarı yönlü seyrettiği dönemlerde, sunulan hizmet kalemlerindeki fiyatların arttığı ifade edilerek, hanehalkının bozulan enflasyon beklentisini kendi sunduğu hizmet fiyatlarına yansıtma eğiliminde olduğu dile getirildi.
HANEHALKIYLA PİYASA ENFLASYON BEKLENTİSİ
Analizde,
