İSTANBUL-Sivas SRT
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 2024-2028 dönemini kapsayan “Bölgesel Gelişme ve Ulusal Stratejisi“, Türkiye’nin bölgelerinin küresel ekonomik entegrasyonunu güçlendirmek, rekabet edebilirliklerini artırmak, bölgeler arası ekonomik ve sosyal yakınsamanın sağlanması ile afet sonrası ekonomik ve sosyal toparlanmayı desteklemek amacıyla geliştirildi.
Belgede yer alan strateji doğrultusunda atılan adımların başında “mekansal tipoloji küresel entegrasyon” gelmektedir. Dijitalleşme ve artan mobilite gibi uluslararası gelişmelerin etkisiyle ülkeler arası ekonomik ve sosyal etkileşimin giderek arttığı gözlemlenirken, bu durum beraberinde fırsatlar ve riskler de getirmektedir. Bu nedenle ilk olarak “bölgelerin küresel ekonomik entegrasyonunun güçlendirilmesi” hedeflenmiştir.
Yapılan analizler sonucunda Türkiye’nin uluslararası ekonomik ve sosyal ilişkilerinin her geçen gün arttığı, bu ilişkileri artırma potansiyeli bakımından bazı illerin öne çıktığı belirlenmiştir. Bu çerçevede, küresel ve potansiyel küresel iller tanımlanmıştır.
Tek küresel il İstanbul
Küresel entegrasyon açısından dikkat çeken illerin, ülkenin batı bölgelerinde yer alan en gelişmiş iller olduğu tespit edilmiştir. Ülke merkezi konumundaki İstanbul, tüm illerden önemli bir farkla “küresel kent” olarak değerlendirilmiştir.
Küresel entegrasyon illerinin belirlenmesinde kullanılan kriterler arasında, dış hat yolcu trafiği, dış ticaret hacmi ve finans ile sigortacılık faaliyetlerinin büyük bir bölümünün İstanbul’da gerçekleştiği görülmektedir. Ayrıca tescil edilen patentlerin de önemli bir kısmı yine İstanbul’da kaydedilmiştir.
Ülke nüfusunun önemli bir bölümünü barındıran İstanbul, Türkiye’de izinli olarak çalışan yabancı uyruklu kişilerin de büyük bir kısmına ev sahipliği yapmaktadır. İstanbul’un bu göstergeler açısından baskınlığının yanı sıra “potansiyel küresel iller” arasında da teknoloji üretimi, yabancı sermaye miktarı ve yabancı çalışan sayısı bakımından belirgin bir yere sahip olduğu tespit edilmiştir.
Potansiyel küresel illerin başında Ankara geliyor
Başkent olmanın avantajı ve gelişen sanayisiyle Ankara, İzmir, Bursa gibi geleneksel ticaret merkezleri ile İstanbul’un etkisiyle güçlenen Kocaeli ve zengin turizm sektörü ile Antalya, potansiyel küresel iller arasında yer almaktadır.
Ankara, tescil edilen patent sayısı, bilgiyi yoğun şekilde kullanma sektörlerinde çalışan sayısı ve finans ile sigorta faaliyetleri açısından İstanbul’un ardından öne çıkmaktadır.
Bursa, orta-yüksek teknolojili sektörlerde, Antalya ise dış hat yolcu sayısı ile yabancı uyruklu çalışan sayısında İstanbul’u izlemektedir.
Kocaeli, toplam dış ticaret miktarında İstanbul’u takip ederken, orta-yüksek teknoloji sektörlerinde çalışan sayısı bakımından da 3’üncü sırada yer almaktadır. İzmir ise dış ticaret miktarı, finans ve sigorta faaliyetleri ile bilgi yoğun hizmet sektörleri açısından Türkiye’de 3’üncü sırada bulunmaktadır.
