Cumhurbaşkanı Tokayev’den yapay zeka vurgusu
KAZAKİSTAN-Sivas SRT
El-Farabi Kazak Milli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler ve Dünya Ekonomisi Bölümü’nden Prof. Duman Zhekenov, Orta Asya ile Çin ilişkileri üzerine önemli değerlendirmelerde bulundu. Uluslararası ilişkiler alanının büyük ölçüde Batı merkezli bir perspektif ile şekillendiğini belirten Zhekenov, Çin’in uluslararası ilişkiler anlayışının temelinin Konfüçyüs ve Sun Zi gibi tarihi düşünürlere dayandığını ifade etti.
Zhekenov, Batı’nın kendisini derinlemesine tanırken diğer kültürleri yeterince anlamadığını, bunun da uluslararası ilişkilerde öngörülemez sonuçlar doğurduğunu dile getirdi. Hong Kong ve Makao’nun Çin’e devri sürecini örnek göstererek, Batı’nın Çin’de iç karışıklık yaratma hedefinin aksine, bu bölgelerin Çin ekonomi için önemli birer güç haline geldiğini söyledi.
Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı’nın Orta Asya ile ilişkiler konusundaki açıklamalarını da hatırlatan Zhekenov, 2023 yılında Xi’an’da düzenlenen “Orta Asya-Çin” zirvesinde dile getirilen “istikrarlı, rekabetçi, uyumlu ve işbirliği içinde birleşik bir Orta Asya” hedefini vurguladı. 2025 yılında Astana’da gerçekleştirilecek ikinci zirvenin Orta Asya ülkeleri açısından kritik bir dönüm noktası olacağını kaydetti.
Orta Asya ülkelerinin Çin ile ilişkilerinde daha stratejik bir bilinç geliştirmesi gerektiğini belirten Zhekenov, “Çin’de Orta Asya ile ilgili 100’den fazla araştırma merkezi bulunuyor. Ancak bu konuyu derinlemesine inceleyen bilim insanlarının sayısı Orta Asya’da oldukça az. Eğer ne kendimizi ne de diğerlerini tanırsak, kaybetmeye mahkûmuz” değerlendirmesinde bulundu.
Zhekenov, Orta Asya’nın bağımsızlığını koruyabilmesi adına birlik içinde hareket etmesinin gerekliliğine dikkat çekerek, bölge ülkelerinin ortak bir strateji geliştirmesinin önemini yineledi.
