Esad rejiminin sona ermesiyle yeni bir dönemin açıldığı Suriye’de, yapılandırma süreci hız kesmeden devam ediyor.
8 Aralık 2024 tarihinde devrilen rejimin ardından geçici Cumhurbaşkanı olarak göreve gelen Ahmed eş-Şara, reform çalışmalarına hız vererek geçici anayasa hazırlıklarına başlamıştı.
Kalıcı anayasa taslağı hazırlanana kadar ülkenin temel yasası olarak hizmet verecek geçici anayasa metni onaylandı.
yapısal DEĞİŞİMİN 5 YILLIK PLANLAMASI
53 maddeden oluşan geçici anayasa metni, daha önce 3 yıl olarak öngörülen geçiş dönemini 5 yıl olarak belirliyor.
KAMU NOHUTLARINA CEVAP VERİYOR
Geçici anayasa metni, bu ay başında Şara tarafından oluşturulan 7 kişilik bir komite tarafından hazırlandı. Kalıcı anayasa içinse yeni bir komite kurulması planlanıyor.
Otorite kurma çabası içinde olan Şara yönetimi, son dönemlerde Esad rejimi yanlıları, güney bölgesindeki Dürzi topluluğu ve kuzeydoğudaki PKK/YPG terör örgütüne karşı askeri ve diplomatik adımlar atarken, beyannamenin bazı maddeleri bu konulara doğrudan değiniyor.
DEVLET BAŞKANINDAN MÜSLÜMAN OLMA ZORUNLULUĞU
Ayrıca Avrupa Birliği ve ABD, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması konusunda kadınların ve etnik, dini azınlıkların demokratik haklarının korunması konularına öncelik veriyor. Bu hususlar da beyannamede yer alıyor.
Eski anayasa metninde yer alan, devlet başkanının “Müslüman olması” şartı ve yasamanın temel kaynağı olarak İslam kanunlarının esas alınması gibi unsurlar, mevcut beyannamede de yer almakta. Öne çıkan başlıca noktalar şunlar:
İNANÇ VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
– Tüm vatandaşlar, kanun önünde eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir. Irk, din, cinsiyet veya köken gibi unsurlar üzerinden ayrım yapılamaz.
– İnanç özgürlüğü güvence altına alınmaktadır. Devlet, bütün semavi dinlere saygı gösterir ve ibadet özgürlüğünü garanti eder.
– Dini cemaatlerin kişisel statüleri, inançları doğrultusunda korunur ve uygulanır.
– Devlet, düşünce, ifade, basın ve medya özgürlüğünü güvence altına alır.
KADIN HAKLARI VURGUSU
– Devlet, insan haklarını ve temel özgürlükleri uluslararası sözleşmelere ve insani normlara uygun şekilde korumayı taahhüt eder.
– Kadınların toplumsal konumunu korumak ve her türlü şiddet ile ayrımcılığa karşı korunmalarını sağlamak devletin sorumluluğundadır.
– Yargı bağımsızdır. Hakimler yalnızca kanun ve vicdanlarına göre karar verir.
– Yasal bir düzenleme olmadan hiçbir suç veya ceza uygulanamaz. Suçlu olduğu kanıtlanana kadar herkes masum sayılır. Olağanüstü mahkemeler kurulamaz.
“GÜVENLİK VE ÖZGÜRLÜK DENGESİ SAĞLANACAK”
Geçici Anayasa Komisyonu Başkanı ve bir üniversitenin öğretim üyesi olan Abdulhamid el-Awak, önceki gün düzenlenen imza töreninde beyannamenin içeriği hakkında açıklamalarda bulundu.
El-Awak, beyannamenin “toplumsal güvenlik ile haklar ve özgürlükler arasında
